Z historii parafii

Ks. Prałat Teofil Bogucki (ur. 1908 – zm. 1987)

   Urodził się 7 marca 1908 roku w Dąbrowie – Zabłotnym na Podlasiu. W 1909 roku rodzina Boguckich przeniosła się do Dąbrowy Wielkiej i tu Teofil uczęszczał do szkoły powszechnej. Po wybuchu I wojny światowej rodzina Boguckich przeniosła się do Nieświeża (ob. Białoruś).

 Po zakończeniu wojny i bolszewickiej okupacji Nieświeża, wrócili do Dąbrowy Wielkiej. W latach następnych pobierał nauki w Zambrowie i Płocku. Przez kolejnych pięć lat uczył się w Mniejszym i Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie     Dnia 14 czerwca 1936 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa pomocniczego warszawskiego abp Stanisława Galla. Mszę prymicyjną odprawił w Dąbrowie Wielkiej. Na prymicyjnym obrazku napisał: „Bóg i Ojczyzna”.

W lipcu 1936 roku w Okuniewie u boku proboszcza ks. Czesława Gotliba, jako wikariusz parafialny rozpoczął posługę kapłańską. Szybko, bo w marcu 1937 roku został przeniesiony do Sobikowa do parafii św. Stanisława BM, gdzie proboszczem był ks. Franciszek Dziemarski.

Po niespełna półtorarocznym pobycie w lipcu 1938 roku został przeniesiony do Radzymina. Proboszczem w parafii Przemienienia Pańskiego był ks. Maksymilian Kościakiewicz. W tej historycznej miejscowości, parafialnego wikariusza, zastała II wojna światowa. Po półtorarocznym pobycie w maju 1941 roku, został przeniesiony do kościoła św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika na warszawskiej Pradze. Już w lipcu tego roku, władze kościelne przeniosły kapłana do najstarszego kościoła prawobrzeżnej Warszawy p.w. M. B. Loretańskiej. Proboszczem tej świątyni był ks. Antoni Haze. Po trzech latach wikariatu w czerwcu 1944 roku został przeniesiony do największego kościoła w mieście, zniszczonej świątyni p.w. Wszystkich Świętych. Proboszczem parafii był ks. Kazimierz Zacharka. Wybuch Powstania Warszawskiego zastał ks. Teofila z nowym już proboszczem ks. Edwardem Gorczycą. Służył tu jako kapelan AK, udzielając wszechstronnej pomocy i niosąc sakramentalna posługę. Po 63 dniach bohaterskiej walki Warszawy, został w październiku 1944 roku skierowany do Makowa  (ob. w powiecie skierniewickim) na wikariusza parafii kościoła św. Wojciecha.

W lutym 1945 roku został ponownie przeniesiony do zniszczonej parafii M. B. Loretańskiej na prefekta szkół praskich. Dodatkowo w marcu został kapelanem szpitala przy ul. Kowelskiej. W sierpniu 1945 roku, został przeniesiony do parafii M. B.Pocieszenia w Żyrardowie, gdzie proboszczem był ks. Marceli Kossakowski. Tu zajmował się nauczaniem katechetycznym. Po niespełna rocznym pobycie w czerwcu 1946 roku, został ponownie przeniesiony do Warszawy, jako wikariusz do św. Jakuba na Ochocie. Proboszczem był ks. Stanisław Mystkowski. W sierpniu 1949 roku po trzyletniej pracy, został skierowany  na warszawski Kamionek do parafii Bożego Ciała, gdzie proboszczem był ks. Eugeniusz Dąbrowski. Od sierpnia 1952 roku został administratorem, nowopowstałej parafii św. JanaKantego na Żoliborzu, która znajdowała się przy klasztorze Sióstr Zmartwychwstanek.

W 1962 roku papież Jan XXIII wyniósł ks. Boguckiego do godności Szambelana Jego Świątobliwości, a w 1968 roku papież Paweł VI przyznał godność prałata domowego Jego Świątobliwości.

21 września 1974 roku został mianowany administratorem żoliborskiej parafii św. Stanisława Kostki po zmarłym 8 września 1974 r., dotychczasowym proboszczu ks. prałacie Stefanie Ugniewskim. 1 października odprawił Mszę Św. powitalną. Od listopada wprowadził sobotnie „modlitwy wiernych za Ojczyznę i parafię”. Od 1976 roku instalował kolejne, historyczne witraże w prezbiterium kościoła. W 1977 roku doprowadził do utworzenia epitafium „Bóg i Ojczyzna” na wschodniej ścianie kościoła. Na początku 1980 roku został oficjalnie mianowany proboszczem parafii. W tym roku, przybył na rezydenta parafialnego ks. Jerzy Popiełuszko. Od lutego 1981 roku, cyklicznie wprowadził comiesięczne „Msze Św. za Ojczyznę”. 13 grudnia 1981 roku (w dzień wprowadzenia stanu wojennego) ksiądz proboszcz, doprowadził do godnego odprowadzenia, obrazu M.B. Częstochowskiej do sąsiedniej parafii pw. Dzieciątka Jezus. W sierpniu 1983 roku, ze względu na stan zdrowia, zrzekł się po dwudziestu sześciu latach – funkcji dziekana bielańskiego. Najtrudniejszym dniem duszpasterskiej pracy, niezłomnego proboszcza, był dzień 19 października 1984 r. porwania ks. Jerzego Popiełuszki i dzień ogłoszenia odnalezienia ciała Księdza Jerzego. 3 listopada 1984 roku na pogrzebie księdza Jerzego wygłosił najpiękniejsze słowa, jakie usłyszano z balkonu tej świątyni. Po tych wszystkich trudnych i bolesnych wydarzeniach, ksiądz proboszcz zapadł na zdrowiu. Myśląc o przyszłości i pamięci o zamordowanym Kapłanie, założył w podziemiach świątyni na korytarzu i w kilku pomieszczeniach – Muzeum Ks. Jerzego Popiełuszki.  W czerwcu 1986 roku prezbiter Teofil Bogucki, obchodził 50 – lecie święceń kapłańskich. Największym i najważniejszym wydarzeniem w życiu patrioty, ojca duchowego kapłana męczennika, był dzień 14 czerwca 1987 roku, kiedy do parafii i grobu księdza Jerzego  przybył – Papież Jan Paweł II. Po skończonej wizycie ksiądz szambelan powiedział: „Teraz już spokojnie mogę odejść”…

Zmarł 9 września 1987 roku, w 79 roku życia i po 51 latach kapłaństwa. Pogrzeb koncelebrowało trzech biskupów i ponad dwustu kapłanów, przemówił bp Marian Duś … „bo Ks. Prałat Bogucki kochał Żoliborz, znał jego historię i tę przedwojenną i tę najnowszą, którą w jakimś sensie sam stworzył”… Ksiądz prałat Teofil Bogucki został uhonorowany nazwą ulicy na Żoliborzu, na terenie parafii Św. Stanisława Kostki. Łączy ona Al. Wojska Polskiego z ul. gen. Zajączka, równoległa do żoliborskiego odcinka Al. Jana Pawła II

(Zdjęcia od góry: Warszawa Kamionek, Radzymin, Warszawa Praga, Żyrardów, – zdjęcia Dariusz Starko. Zdjęcie dolne z czuwania parafialnej, Liturgicznej Służby Ołtarza wraz ze sztandarem przy trumnie Proboszcza Ks. Teofila Boguckiego).

Z historii parafii

ks. prałat Zygmunt Malacki (1998-2010)

Ksiądz prałat Zygmunt Malacki urodził się 21 września 1948 roku w Nakorach koło Siedlec. Z rodzinnego domu wyniósł żarliwą pobożność, otwartość na potrzeby bliźnich, silne poczucie więzi rodzinnych, głęboki szacunek dla tradycji, rozumienie wartości pracy i sumienność.

Przed wstąpieniem do Warszawskiego Seminarium Metropolitalnego pracował jako tokarz w Zakładach Mechanicznych im. Marcelego Nowotki na warszawskiej Woli (1966 – 1969).

Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk Jego Eminencji Stefana Kardynała Wyszyńskiego 15 czerwca 1975 roku. Posługę duszpasterską rozpoczął w parafii p.w. św. Wojciecha w Wiązownie. Jego wielką misją stało się duszpasterstwo młodzieży. Tę posługę kontynuował w parafii p.w. Matki Bożej Różańcowej na warszawskim Bródnie w latach 1979 – 1984,gdzie prowadził Duszpasterstwo Akademickie.

Stworzył wówczas wspólnotę modlitewno – formacyjną młodzieży, prowadził pielgrzymki, latem i zimą obozy wypoczynkowo – rekolekcyjne. Zorganizował parafialny teatr, w którym młodzi ludzie mogli rozpoznawać i rozwijać swoje talenty, pożytecznie i mądrze spędzać czas wolny. We wrześniu 1984 roku mianowany został rektorem Kościoła Akademickiego Św. Anny w Warszawie. Przez czternaście lat kierował tym ważnym ośrodkiem duszpasterskim.

Praca w Duszpasterstwie Akademickim była Jego wielką pasją i misją. W latach 1986 – 1998 przygotowywał i organizował Warszawską Akademicką Pielgrzymkę Metropolitalną (dawniej – Diecezjalną), rozwijając jej nową strukturę. Był twórcą Drogi Krzyżowej ulicami Starówki w Wielki Piątek, która wpisała się już na stałe w obchody Triduum Paschalnego w stolicy.

   Przez wiele lat dał się poznać jako znakomity organizator, oddany społecznik, kapłan żarliwej wiary, który potrafił wokół siebie skupiać ludzi i inicjować wiele wspólnych działań. W latach 80. XX wieku stworzył, między innymi, aptekę leków z darów zagranicznych, w której tysiące warszawiaków mogło otrzymać wszechstronną pomoc. Założył Fundację „PRO BONO”, której zadaniem było wypełnianie miłości miłosiernej wobec potrzebujących, a szczególnie dzieci i młodzieży wywodzących się z rodzin w trudnej sytuacji finansowej czy społecznej. Z oddaniem i szacunkiem dla przeszłości pielęgnował jedną z najpiękniejszych świątyń Warszawy. Przyczynił się – po wielu latach starań – do sprowadzenia z Austrii barokowych organów, które należą do najlepszych w Warszawie i umożliwiają organizowanie znakomitych koncertów. W latach 1993 – 1997 przeprowadził renowację całej elewacji kościoła łącznie z remontem dachu oraz zadbał o uporządkowanie i ogrodzenie terenu przykościelnego. Otoczenie kościoła św. Anny stało się jednym z piękniejszych miejsc starej Warszawy.

 Owocem pracy w Kościoła Akademickiego Św. Anny były przygotowywane co roku przez Księdza Zygmunta Malackiego programy duchowe Warszawskiej Akademickiej Pielgrzymki Metropolitalnej, które wydawane były w formie oddzielnych publikacji: „Ku dojrzałej wierze” (z ks. Ryszardem Moniem, 1991), „Kościół znakiem Chrystusa” (z ks. Januszem Strojnym, 1992), „Być chrześcijaninem” (z ks. Ryszardem Moniem, 1995), „Być człowiekiem sumienia” (1996), „Być z Chrystusem” (1997), „Żyć z Duchem Świętym” (z ks. Ryszardem Moniem, 1998).

 Swoje doświadczenia z okresu posługiwania w Kościele Akademickim św. Anny opisał w autobiograficznej książce: „Na służbie u Św. Anny” (1998). Wraz z grupą współpracowników – jako redaktor naczelny – stworzył także niezwykłą opowieść o fenomenie pielgrzymowania: „Ku Jasnej Górze z WAPM. O Warszawskiej Akademickiej Pielgrzymce Metropolitalnej” (1998).

   W 1998 roku Ksiądz prałat Zygmunt Malacki rozpoczął posługę proboszcza parafii p.w. św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu. Zaraz po objęciu parafii z wielką ofiarnością zaczął pracować na rzecz upamiętnienia życia, kapłańskiej drogi i męczeńskiej śmierci Ks. Jerzego Popiełuszki. W 1999 roku wydał książkę w nowoczesny sposób popularyzującą życie Ks. Jerzego Popiełuszki (wydaną w czterech językach), skierowaną także do pielgrzymów i turystów licznie nawiedzających grób Kapłana – Męczennika.

  Zakończył trwającą wiele lat budowę Domu Pielgrzyma „Amicus” im. Sługi Bożego, a dziś błogosławionego Ks. Jerzego Popiełuszki. W Domu „Amicus” stworzył warunki do prowadzenia szeroko rozumianych działań duszpasterskich, społecznych i kulturalnych dla Żoliborza i Warszawy.

 W 2000 roku przebudował prezbiterium kościoła, czyniąc je bardziej funkcjonalnym oraz nadając mu wyrazistą symbolikę religijno-patriotyczną. W tym samym roku rozpoczął prace budowlane w podziemiach świątyni, aby stworzyć przestrzeń do Muzeum Sługi Bożego Ks. Jerzego Popiełuszki. W latach 2002 – 2004 uczestniczył w tworzeniu koncepcji muzealnej ekspozycji i realizacji projektu. Muzeum, które – dzięki wielkim staraniom ks. Zygmunta – jest nowoczesną formą prezentacji życia i posługi Kapłana – Męczennika zostało otwarte 16 października 2004 roku. Do czerwca 2010 roku odwiedziło je ponad 400 tysięcy osób.

  W latach 2006 – 2009 przeprowadził remont świątyni, w tym także renowację obrazów oraz kapitalny remont organów. Z jego inicjatywy na kościelnej wieży zainstalowano nowy zegar z kurantem. Ksiądz prałat Zygmunt Malacki zmodernizował i rozbudował zabudowania plebani, w trosce o jej większą funkcjonalność. Uporządkował teren wokół kościoła przeprowadzając renowację ogrodzenia i kładąc nowy chodnik. W 2010 roku, w związku z beatyfikacją ks. Jerzego Popiełuszki, dokonał ostatnich prac modernizacyjnych w prezbiterium, nadając mu ostateczną, skończoną formę. Równocześnie rozpoczął remont dolnego kościoła. Niestety nie doczekał jego końca.

  Ksiądz prałat Zygmunt Malacki współpracował z wieloma organizacjami, urzędami państwowymi i samorządem Warszawy i Żoliborza, a także z Instytutem Pamięci Narodowej, aby na różne sposoby – organizując wystawy, konferencje naukowe, popularne odczyty itd. – utrwalać pamięć o Bł. Ks. Jerzym. Był wielkim propagatorem kultu Błogosławionego Kapłana-Męczennika oraz inicjatorem comiesięcznych Mszy św. z nowenną do bł. ks. Jerzego, które odprawiane są w kościele p. w. św. Stanisława Kostki każdego 19. dnia miesiąca. Parafia zawdzięcza także Ks. Zygmuntowi piękny, symboliczny relikwiarz bł. ks. Jerzego Popiełuszki.

    Jako proboszcz żoliborskiej parafii Ksiądz prałat Zygmunt Malacki pełnił funkcję duszpasterza rajców Warszawy. Był duszpasterzem Ludzi Pracy. Piastował również godność Dziekana Dekanatu Żoliborskiego.

   Był dobrym gospodarzem i wielką troską ogarniał problemy parafian. Powołał do życia Fundację „BONUM”, która wspomaga przede wszystkim dzieci i młodzież oraz systematycznie udziela pomocy charytatywnej osobom w trudnej sytuacji życiowej. Jako prezes fundacji organizował kolonie letnie, zainicjował i kontynuował działanie świetlicy dla dzieci i młodzieży oraz klub seniora. Wspierał materialnie Polaków mieszkających na Ukrainie.

    W ciągu dwunastu lat sprawowania funkcji proboszcza parafii św. Stanisława Kostki ks. Zygmunt Malacki wydał książki na temat Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki oraz parafii p.w. Św. Stanisława Kostki: „Kościół pod wezwaniem św. Stanisława Kostki – u grobu Sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki” (1999), „Sługa Boży ksiądz Jerzy Popiełuszko” (2002). Był współautorem książki o Muzeum Sługi Bożego Ks. Jerzego Popiełuszki: „Muzeum Sługi Bożego Ks. Jerzego Popiełuszki” (2005). Wraz ze swoimi współpracownikami opracował także album dokumentujący 80 lat istnienia parafii p.w. św. Stanisława Kostki w Warszawie: „Zwyczajna niezwyczajna parafia. U grobu Ks. Jerzego Popiełuszki” (2007).

    W 2005 roku Ksiądz Zygmunt został finalistą III edycji konkursu „Proboszcz Roku” organizowanego przez Katolicką Agencję Informacyjna oraz Redakcję Programów Katolickich Telewizji Polskiej S.A. W okresie duszpasterskiej służby w kościele p.w. św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu odznaczony został między innymi: wyróżnieniem „Zasłużony dla Warszawy” – za zasługi dla Miasta Stołecznego Warszawy (2006), Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej nadanym przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (2006), Medalem „PRO MEMORIA” za wybitne zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i ich czynach w walce o niepodległość Polski podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu przyznanym przez Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (2009). W czerwcu 2010 roku odebrał Nagrodę Kustosza Pamięci Narodowej dla Muzeum Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej.

      Ksiądz prałat Zygmunt Malacki był człowiekiem czynu. Ale przede wszystkim był wspaniałym Kapłanem, Duszpasterzem. Z wielką gorliwością wypełniał kapłańską posługę. Wszelkie Jego działania miały źródło w miłości do Boga, Kościoła, Ojczyzny i wszystkich ludzi, których Bóg postawił na Jego kapłańskiej drodze.

            Najszczęśliwszy był w górach. Uwielbiał tatrzańskie szlaki. Tam głęboko doświadczał obecności Boga. Wędrował ze swoimi uczniami i przyjaciółmi. Nierzadko sprawował Eucharystię gdzieś wysoko w górach. Wraz ze swoimi wychowankami postawił krzyż papieski na Przysłopie Miętusim w Tatrach Zachodnich (w rejonie Doliny Kościeliskiej).

  Zmarł 7 sierpnia 2010 roku po ponad trzyletniej walce z chorobą nowotworową i 60 dni po uroczystościach beatyfikacyjnych bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Kardynał Kazimierz Nycz nazwał Go nieoficjalnym postulatorem procesu beatyfikacyjnego ks. Jerzego.

  Rok później, 7 sierpnia 2011 roku, został poświęcony kamień upamiętniający ks. Zygmunta Malackiego, jako wieloletniego kierownika Warszawskiej Akademickiej Pielgrzymki Metropolitalnej, na trasie pielgrzymki w Starej Rawie.

            7 sierpnia 2013 roku kardynał Kazimierz Nycz poświęcił tablicę upamiętniającą żoliborskiego proboszcza w kościele p.w. św. Stanisława Kostki.

            W 2014 roku Ewa A. Zając i Grzegorz Pfeifer wydali album „Życie jest piękne dzięki Bogu. Ks. Zygmunt Malacki”.

Ewa A. Zając